Najbliższe lata z pewnością upłyną pod hasłem energooszczędności. Projektowanie i budowanie domów energooszczędnych wynika nie tylko z rosnących cen energii, ale również z ciągle zaostrzających się przepisów i norm budowlanych, którym muszą sprostać m.in. projekty budowlane. Inwestorzy coraz częściej stosują rozwiązania, które jeszcze kilka lat temu uchodziły za ekstrawagancję, np. wentylacja mechaniczna z rekuperacją, pompa ciepła, instalacja solarna. Przyjęcie kryterium energooszczędności czy też pasywności dla projektowanego budynku wymusza na architekcie inne podejście to pracy. Niejako automatycznie rezygnuje on z wybujałych kształtów, wykuszy, lukarn, skomplikowanych dachów. Na pierwszy plan stawia zwartą bryłę, minimalizację naroży, mostków termicznych, balkonów.
Racjonalne myślenie
Coraz większą popularnością cieszą się domy małe o powierzchni do 120 m2; o prostej bryle, z dwuspadowym dachem. Osoby planujące budowę domu analizują nie tyko koszty budowy, ale również koszty późniejszej eksploatacji. Przyczyn popularności małych domów jest kilka. Po pierwsze utrudniony dostęp do kredytów hipotecznych powoduje, że możemy sobie pozwolić na mniej, więc decydujemy się na redukowanie kosztów inwestycji i ?cięcie? metrażu. Po drugie, zaczęliśmy w sposób realny oceniać nie tylko swoje możliwości finansowe, ale i potrzeby oraz koszty utrzymania domu. Po trzecie, stajemy się praktyczni. Mniejszy dom to mniejsza powierzchnia do sprzątania, ogrzania, itp. Mamy więcej czasu dla siebie, rodziny, znajomych. Powoli zmienia się nasza świadomość: dom nie jest już dobrem luksusowym, a ekonomicznie uzasadnioną alternatywą dla mieszkania w bloku. Coraz bliższy jest nam model skandynawski, gdzie buduje się domy proste, niewielkie, ale przytulne i funkcjonalne.
Tradycyjna bryła, nowoczesny look
Coraz chętniej wybieramy domy proste, natomiast punkt ciężkości kierujemy w stronę elewacji, która odgrywa znaczącą rolę w projekcie. Nie oznacza to jednak ferii kolorów czy przesadnego przepychu. Współczesny dom łączy w sobie funkcjonalność, umiar i powściągliwy charakter, który przejawia się w wyglądzie elewacji. Obecnie najmodniejsza jest stonowana kolorystyka, królują beże, biele, szarości. Modne są również drewniane okładziny, klinkier oraz kamień elewacyjny. Dobór odpowiednich detali może uatrakcyjnić nawet skromny, prosty dom i pozwoli uzyskać niebanalny efekt.
W domach energooszczędnych, które z reguły są pozbawione elementów dekoracyjnych błędy w proporcjach są uwidocznione z podwójną siłą, stąd architekci muszą podjąć nie lada wyzwanie by zaprojektować prosty, ale ciekawy dom.
Wielki powrót piętra
Po latach "niełaski" powraca w wielkim stylu dom piętrowy. Willa XXI wieku nie ma nic wspólnego z szarą, gigantyczną ?kostką?, która jest traktowana jako ?straszydło? z minionej epoki. Współczesny budynek z płaskim dachem może mieć ciekawą bryłę, funkcjonalny układ wewnętrzny i niebanalne, nowoczesne elewacje. Projekty tego typu są obecnie poszukiwane przez inwestorów ?znudzonych? tradycyjnymi domami, którzy marzą o czymś oryginalnym.
Na jednym poziomie
Domy parterowe zawsze miały wierną rzeszę zwolenników, ale obecnie przeżywają prawdziwy renesans. Inwestorzy, kierując się w stronę wygody, wybierają domy przestrzenne, łatwe w komunikacji, pozbawione barier w postaci schodów. Do zalet domu parterowego można zaliczyć przede wszystkim krótki czas budowy, co jest szczególnie cenne w sytuacji, gdy chcemy jak najszybciej zamieszkać we własnym domu i nie ponosić kosztów utrzymania, np. wynajmowanego mieszkania.
Istnieje również duże prawdopodobieństwo, że rosnąca popularność domów parterowych jest związana również z czynnikiem ekonomicznym. Domy parterowe idealnie sprawdzają się w przypadku młodych par na dorobku, z odległymi planami powiększenia rodziny. W domu parterowym istnieje możliwość nadbudowy o piętro lub rozbudowy na poziomie parteru. Warto przewidzieć taką sytuację już na etapie wyboru projektu.
Dużo światła
Doceniamy walory naturalnego światła i chcemy, by nasz dom był jasny, by światło i ciepło penetrowało budynek. Dobremu wykorzystaniu naturalnego ciepła i energii sprzyja zwarta bryła budynku zbliżona do prostokąta, prosty układ wewnętrzny, dwie kondygnacje lub parter z wysokim poddaszem pozwalającym na wykorzystanie ciepła, które gromadzi się tam za dnia. Inwestorzy nie boją się już dużych przeszkleń i nietypowych rozwiązań stolarki okiennej. Wręcz przeciwnie ? są świadomi, że właściwe rozmieszczenie dużych przeszkleń od południowej strony domu pozwala na dobre wykorzystanie naturalnego ciepła, a tym samym na oszczędność energii. Dodatkowym atutem tego typu rozwiązań jest uatrakcyjnienie wnętrza domu ciekawym widokiem zza okna.
Prosty dach
Atutów prostego, dwuspadowego dachu jest wiele: prosty, szybki i tani w budowie. Wykonawstwo takiego dachu jest mniej pracochłonne i materiałochłonne. Mniejsze odpady materiałowe pozytywnie wpływają na zmniejszenie kosztów wykonania dachu, a w konsekwencji całej budowy domu.
Warto podkreślić też, że inwestorzy zyskują na wyborze dachu dwuspadowego dodatkową powierzchnię. Przy dachu dwuspadowym mamy większą możliwość aranżacji poddasza, bowiem skosy nie zabierają tak dużo miejsca, jak to się dzieje w przypadku dachów wielospadowych.
Lokalne urzędy mają niemały udział w promowaniu takich rozwiązań. Decyzje o warunkach zabudowy, czy też zapisy w Planach Zagospodarowania Przestrzennego jednoznacznie narzucają wielkość budynku, kąt nachylenia połaci dachu, sposób kształtowania bryły budynku, przez co wywierają istotny wpływ na charakter architektoniczny przyszłych obiektów. Dwuspadowa, klasyczna forma dachu nie oznacza jednak nieciekawej architektury, bo w prostocie tkwi elegancja.
Niezbędne w domu
Trendem ostatnich lat jest poszukiwanie projektów z dodatkowym pokojem na parterze, który pełniłby funkcję gabinetu, pokoju dla gości czy pokoju seniora. Inwestorzy, bez względu na wielkość domu, chcą mieć tzw. pomieszczenia pomocnicze, czyli: spiżarnię, garderobę, kotłownię, często również pralnię czy składzik. Panuje myślenie ekonomiczne ? żaden kawałek podłogi nie może się zmarnować. Świadomi swych potrzeb przyszli gospodarze wybierając projekt dbają o wygodę. Dlatego projektowanie garderoby czy spiżarni przy kuchni jest już w zasadzie regułą. W projektach coraz częściej tworzy się odrębną przestrzeń dla gospodarzy w postaci sypialni połączonej z osobną garderobą i łazienką.